Hoe integreer je de vier culturele basisvaardigheden waarnemen, verbeelden, conceptualiseren en analyseren in erfgoedlessen of een erfgoedproject? En hoe komen de vier cultuurdragers - voorwerpen (gebouwen, landschap …), grafische tekens (foto’s, kaarten …), taal (teksten, verhalen …) en lichaam (houdingen, gebaren, uitdrukkingen …) erin aan bod? Tijdens het schooljaar 2014-2015 was Sint-Pieters-Leeuw een van de drie pilootgemeenten Buurten met erfgoed. De leerkrachten van de tweede graad van de Leeuwse basisscholen zochten uit met welk erfgoed in de schoolbuurt zij wilden werken, welke methodieken zij hierbij zouden gebruiken en hoe ze de culturele basisvaardigheden en cultuurdragers van Cultuur in de Spiegel erin konden verweven.

Cultuur in de Spiegel wil leerlingen op een eigen manier over cultuur leren reflecteren en hun cultureel bewustzijn versterken door hun culturele basisvaardigheden te trainen. Begeleiders van Mooss vzw volgden de erfgoedprojecten van de gemeentelijke basisscholen Den Top en ’t Populiertje en de vrije basisschool Jan Ruusbroec intensief op en goten hun ervaringen in een praktijkgerichte brochure. De praktijkvoorbeelden bevatten een korte beschrijving van elk schoolproject, een overzicht van de leerdoelen en eindtermen waar ze bij aansluiten en een analyse van de activiteiten vanuit de basisvaardigheden van Cultuur in de Spiegel.

‘Drie inspirerende praktijkvoorbeelden van werken met erfgoed in de tweede graad van de lagere school’

• http://www.heemkunde-vlaanderen.be/images/BME-praktijkvoorbeelden-LR.pdf
• www.cultuurindespiegel.be
• https://youtu.be/bYbZsgMDl0A

Echt de moeite

“Vlotte samenwerking met de lokale en regionale erfgoedpartners en andere begeleiders. Er kroop veel tijd en energie in maar het loonde echt de moeite! Ikzelf haalde er veel voldoening uit, de leerlingen genoten ervan en staken er heel wat van op.”

Gudrun Corthals, leerkracht Gemeentelijke basisschool Den Top

Wijze partners

“Onze tocht in de straten rond de school waarbij mijn leerlingen een andere klas gidsten en uitleg gaven over wat ze zoal over het erfgoed in de buurt te weten kwamen, was voor mij een hoogtepunt. Het was leuk om de verhalen en projecten van de andere scholen te beluisteren. Er was een zeer goede samenwerking met de 'wijze' regionale erfgoedpartners die steeds klaar stonden om ons bij te staan.”

Reinhilde Daems, leerkracht Gemeentelijke basisschool ’t Populiertje

Verder uitwerken

“De leerlingen hebben de buurt beter leren kennen, en dat blijft bij hen hangen. Het was een leuke manier om rond de buurt te werken, we leerden zelf ook veel bij over de schoolbuurt. We kozen er nu voor om dit project per graad verder uit te werken en wisselden hiervoor onder de collega’s al heel wat tips en ideeën uit.”

Evy Massaer en Melissa Quinot, leerkrachten basisschool Gemeenschapsonderwijs De Groene Parel

Wij gaan door

“We vinden het belangrijk om dit project ook in andere gemeenten te lanceren. Daarom bieden wij ‘Buurten met erfgoed’ volgend schooljaar aan de basisscholen van Dilbeek aan. Een actieve ondersteuning van de gemeente is hiervoor een basisvoorwaarde. De uitdaging van dit intensieve traject is om met de scholen uit te zoeken hoe ze de aandacht voor het lokale erfgoed kunnen vasthouden.”

Koen Demarsin, erfgoedcel Pajottenland en Zennevallei

http://www.erfgoedcelpz.be/buurten-met-erfgoed-dilbeek

“Ik stond er nooit bij stil”

“De leerkrachten hebben veel gehad aan die eerste creatieve startdag waarop zij kennis maakten met de erfgoeddienst, heemkunde, natuurvrienden en allerhande erfgoedexperten. Ze realiseerden zich achteraf hoe de eigen omgeving een stimulans kan zijn om de leerstof bevattelijk en makkelijk buiten het klaslokaal in de schoolbuurt toe te passen. Ik was toch wel verbaasd over hoe weinig leerkrachten weten van de schoolomgeving of de gemeente waarin ze lesgeven. Begrijpelijk als je weet dat de meeste leerkrachten hier niet wonen en heel wat andere beslommeringen hebben. Alleen stond ik daar nooit bij stil. Ik hoop dat de scholen nu weten dat ze bij ons terecht kunnen voor info en ondersteuning als ze rond erfgoed willen werken. In onze nieuwe gemeentelijke website zullen we ook meer aandacht aan onze werking met de scholen besteden.”

Kristien Van Hecke, deskundige Toerisme en Erfgoed gemeentebestuur Sint-Pieters-Leeuw