Eerste opvolgsessie Buurten met erfgoed pilootproject Beernem
Kapten de lattenklievers ook vrijheidsbomen?
Met welk erfgoed gaan we met de kinderen aan de slag? Welke methodieken gebruiken we hiervoor? Welke hulp kunnen we nog gebruiken?
Tijdens de eerste opvolgsessie van het pilootproject Buurten met erfgoed presenteren de leerkrachten tweede graad van de Beernemse basisscholen de ruwe ideeën van hun erfgoedproject. Wat hebben we al gedaan? Wat staat er nog op stapel? Waar worstelen we nog mee? Wat willen we bereiken en welke vaardigheden komen aan bod? Bij elke presentatie geven de leerkrachten van de andere scholen, erfgoeddeskundigen en projectbegeleiders feedback: ‘heb je daar al aan gedacht?’, ‘hoe kunnen we die activiteit voor de kinderen boeiender maken?’ ‘ken je dat computerprogramma?’, ‘hierbij kunnen we jullie zeker helpen’ … Samen spannen we ons in om van elk schoolproject een unieke ervaring te maken: een queeste langs rare straatnamen, kasteelmoorden, lattenklievers, grafheuvels, ijskelders en vrijheidsbomen.
Enkele beelden van de eerste opvolgsessie.

“Jullie spreken van re-enactment. De toneelkring Wommebronne heeft nog heel wat oude kledij.”

”Wat vinden kinderen van hun eigen buurt en hoe willen ze dat hun buurt eruitziet: laat ze eens over hun eigen omgeving nadenken.”

“Waarom werden er vroeger van die rechtlijnige dreven aangelegd? Je zou de leerlingen het verhaal van de oude parkbomen kunnen vertellen. Elke leerling kan een eigen boom adopteren. En dan het hout. Waarvoor werd het allemaal gebruikt en wat is de invloed ervan op onze taal? Denk maar aan al die spreuken en gezegden. Je kan hier ook de vergeten groenten aan bod laten komen en als je het over de ijskelder van het kasteel hebt, denk dan ook aan de huidige bewoners: de vleermuizen.”

Jürgen: “Laat de leerlingen uitzoeken hoe het verleden nog in het heden doorwerkt. Je gaat met hen na hoe het vroeger was en waarom het allemaal is veranderd. Ze kunnen historische bronnen vergelijken, mensen opzoeken die nog in het kasteel hebben gewerkt, de acteurs interviewen uit de film die binnenkort over de kasteelmoorden verschijnt.” Geert: “Onze vereniging werkt nu intensief rond het station van Beernem. Daarbij willen we jullie zeker helpen.”

Daphné: “Als de kinderen de huidige omgeving bekijken, kan je ze nieuwe namen voor de straten laten bedenken. Denk er ook aan dat het landschap ook voor heel wat plaatsnamen heeft gezorgd.” Steven: “Met het gratis programma Tumblr stellen kinderen heel eenvoudig een blog over hun erfgoedervaringen samen. Via Nostalgeo.com kan je vlot oude foto’s verzamelen. De kinderen kunnen een Wikipedia-pagina over de lattenklievers schrijven. En waarom de queeste naar het gestolen beeldje niet in een fotoroman gieten?”

Carlos: “De kinderen kunnen uitzoeken welke spelen hun leeftijdgenoten voeger speelden of wat de jeugdverenigingen vroeger deden. Of bekijken hoe de mensen hier de dorpskoersen beleefden.” Etienne: “Denk ook eens aan de winkels. Hoeveel waren er en wat verkochten ze en vergelijk dat eens met nu.”

Sheila: “In de school vonden we een dagboek van een van de zusters die er ooit woonden: een perfect scenario om er bepaalde verhalen en gebeurtenissen uit te halen en ze te verwerken. Zo kwamen onze kinderen te weten dat hun voorgangers hier destijds blootsvoets naar school kwamen.” Stefan: “Oedelem heeft grafheuvels van 70.000 jaar oud. Wij hebben luchtfoto’s van vondsten uit de Romeinse tijd. Op www.geopunt.be vind je historische Ferrariskaarten. Als je vijf kaarten uit verschillende tijdvakken op elkaar legt, kunnen de kinderen de evolutie van het landschap bekijken.”

“Onze leerlingen brachten hun eigen verzamelingen mee en vergeleken die met de dingen die de historische kring verzamelt. Zo vernamen we dat er vlakbij de school een fabriek was waar lattenklievers werkten. Lattenklievers? Wie waren dat? Wat deden ze? Op het pleintje staat een vrijheidsboom. Wat is dat? En blijkbaar werd destijds het Sint-Jorisbeeldje gestolen. Met de kinderen zoeken we naar het verhaal achter het gestolen beeldje dat we via een re-enactment uitwerken.”

“De kinderen verzamelden al oude voorwerpen en samen zochten we uit waarvoor ze dienden. We staan er niet altijd bij stil dat onze kinderen niet eens meer weten wat videocassettes zijn. We gingen op zoek naar onbekende dingen en erfgoed rondom de school en vroegen ons af waar die rare straatnamen vandaan komen. Wie zijn die personen die erin worden genoemd? Wat is de oorsprong van die oude gebouwen in de omgeving van de school? We willen ook de geschiedenis van ons schoolgebouw reconstrueren.”

“We zoeken uit wat de invloed van de kasteelheer op de omgeving en haar bewoners was en leggen een link naar de beruchte kasteelmoorden.”

“Onze twee scholen werken samen. Wij willen het hebben over het leven van vroeger en nu rond de stationsbuurt en het kasteel Bloemendaal: kledij, werk, uitzicht, straatbeelden.”

“We maken met de leerlingen zowel een fysieke als een virtuele leerwandeling door Oedelem. Kerk, scholen, de oude toren, gebouwen en monumenten, de oorsprong van de straatnamen komen hierbij aan bod. We zijn nu druk materiaal aan het verzamelen.”

“We willen vooral rond streekgerechten en oude spelletjes werken. De kinderen moeten vooral beleven, het muzische aspect moet op de voorgrond komen. We deden al een aantal voorbereidende activiteiten: een brief aan de ouders, het verzamelen van foto’s, samenstelling van een draaiboek.”