Buurten met Erfgoed in Sint-Pieters-Woluwe

Met betrokkenheid is alles in kannen en kruiken

Annelies Tollet van de erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie getuigt over haar ervaring als trekker bij het coachingstraject van “Buurten met Erfgoed” in Sint-Pieters-Woluwe. 

20190405_114303_web.pg 20190405_113611_web 20190405_113811_web

Dat project liet kinderen uit de tweede graad van het lager onderwijs kennis maken met de verhalen, de kunst of kortweg het erfgoed achter hun buurt. Als trekker zorgde zij ervoor dat alle partners samen aan tafel zaten. Annelies nam het op zich om de verschillende erfgoedpartners aan te moedigen om deel te nemen aan het unieke traject. Maar daar stopte het niet. Als trekker zorgde zij er niet enkel voor dat iedereen enthousiast werd, maar ook dat iedereen de toewijding volhield. De erfgoedpartners waren haar dan ook niet vreemd. Dankzij haar werkzaamheden bij de Vlaamse Gemeenschapscommissie beschikt Annelies over een heel netwerk aan erfgoedpartners in verschillende gemeenten die ze voor dit project kon inschakelen. Met telefoontjes en mails kreeg Annelies iedereen aan tafel. In aanloop van het “Buurten met Erfgoed”-project vonden verschillende vergaderingen plaats met de partners. In oktober 2018 ging het project concreet van start. Hierbij kreeg Annelies de steun van procesbegeleider Annabelle Nuyttens van Erfgoedklassen en Burgerschap. De trekker en procesbegeleider ontmoetten elkaar op een “Train de Trainer”-sessie van “Buurten met Erfgoed”. Annelies en Annabelle besloten om de krachten te bundelen voor een project in Sint-Pieters-Woluwe. Met het netwerk van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de expertise van de Erfgoedklassen en Burgerschap op vlak van trajectbegeleiding en inhoudelijke kennis was alles meteen in kannen en kruiken. Annelies onderstreept de meerwaarde van een grote betrokkenheid bij de ontwikkeling van het project. Tijdens het traject probeerden Annelies en Annabelle minstens één keer samen te zitten met de leerkrachten van de verschillende scholen die deelnamen aan het erfgoedproject. De brainstormsessies die dan plaatsvonden hielpen om de ideeën van de leerkrachten verder vorm te geven en het project te concretiseren. De leerkrachten hun engagement wordt binnen “Buurten met Erfgoed” enorm op prijs gesteld. Leerkrachten hebben het naast het project al heel druk. Annelies ziet de samenkomsten dan ook als een manier om hen te ondersteunen zodat zij hun ideeën ten volste kunnen uitwerken ondanks hun enorme werklast. Ook de procesbegeleider Annabelle onderlijnt het belang van een persoonlijke aanpak bij de scholen en de erfgoedpartners om het project te laten slagen.

De eer van een geslaagd project komt toe aan de scholen en de erfgoedpartners. Als trekker heb je een ondersteunende rol. Je kan enkel maar hopen op een goede onderlinge dynamiek tussen de deelnemers met wie je aan tafel zit. In Sint-Pieters-Woluwe stelt Annelies vast dat dat geslaagd is. Zowel de leerkrachten als de lokale erfgoedpartners waren heel enthousiast om het project samen uit te werken. Voor erfgoedcellen is “Buurten met erfgoed” de uitgelezen kans om erfgoedpartners op een laagdrempelige manier met elkaar in contact te brengen. Bovendien maakt het erfgoedproject het mogelijk om een breder publiek kennis te laten maken met wat erfgoed is, wat je er allemaal mee kan doen en wie er om de hoek mee bezig is. Annelies hoopt erfgoedpartners en gemeenschappen in de toekomst nog meer bij elkaar te brengen dankzij “Buurten met Erfgoed”. Er is een groot aanbod aan enthousiaste scholen die samen met hun leerlingen het erfgoed in hun buurt willen ontdekken. Desondanks raadt ze aan om het te houden op één traject per jaar zodat je er voldoende energie en tijd in kan investeren.

Een erfgoedwandeling door Stokkel  

Isabelle Smets en Chris de Keuster zijn vrijwilligers bij de Erfgoedbank Brussel die betrokken waren bij het project als erfgoedpartner. De Erfgoedbank verzamelt foto’s en afbeeldingen van plaatsen en mensen van Brussel van minstens 20 jaar oud. De Erfgoedbank had een ondersteunende functie en voorzag de verschillende betrokken scholen van informatie en beeldmateriaal over de buurt.  Ze getuigen over de manier waarop de erfgoededucatie werd uitgewerkt in activiteiten voor de kinderen van het vierde leerjaar en het resultaat daarvan.

Juf Virginie van het vierde leerjaar van de Gemeenteschool van Stokkel heeft samen met Isabelle en Chris een erfgoedwandeling doorheen de buurt georganiseerd. Op de wandelingen werden de kinderen uitgedaagd om op basis van oud beeldmateriaal plaatsen te herkennen om zo de volgende stap van de wandeling te ontdekken. Op specifieke locaties troffen de kinderen de twee vrijwilligers die hen uitleg gaven over de buurt. De kinderen konden hen op de wandeling ook vragen stellen. Isabelle en Chris waren op voorhand op de hoogte van hun vragen waardoor zij alle nodige materialen konden verzamelen om zo goed mogelijk tegemoet te komen aan hun nieuwsgierigheid.  

Na de wandeling namen de vrijwilligers ook nog tijd om mee te gaan naar de klas zodat de kinderen hen daar konden interviewen. De leerlingen waren heel enthousiast om meer te weten te komen over de buurt. Ze stelden vragen over het verleden van Stokkel, maar ook over hoe het vroeger op school was. Na afloop van de interviews gaven Isabelle en Chris ook nog een presentatie waarin ze de bezochte locaties van de erfgoedwandeling extra konden toelichten. Op die manier bleef de nieuwe informatie ook beter hangen bij de leerlingen.  

Chris was onder de indruk van wat de leerkrachten met zo ’n jonge kinderen konden uitwerken over een thema als kunst en architectuur. Isabelle had eigenlijk graag ook iets tastbaars gemaakt met de kinderen van het vierde leerjaar. Dan konden zij hun eigen erfgoed ook tentoonstellen op de Kunsten tentoonstelling.  

Beide vrijwilligers zijn heel enthousiast om in de toekomst opnieuw aan de slag te gaan met de scholen om zo het erfgoed bij de volgende generaties te brengen.  

Betrokken scholen: 

Mater Dei, Gemeenteschool Mooi-BosGemeenteschool Stokkel, Sint-Jozefschool 

Betrokken erfgoedpartners: 

Erfgoedbank BrusselBibliotheca Wittockiana, Bibliotheek De LetterentuinGemeenschapscentrum  KontaktLuc De Coninck (amateur historicus, auteur lokale geschiedenisboeken) 

Andere partners: 

Kunstacademie RHoK 

Procesbegeleider: 

Annabelle Nuyttens - Erfgoedklassen en Burgerschap 

Trekker: 

Annelies Tollet - Erfgoedcel van de Vlaamse Gemeenschapscommissie